Büyükçekmece 10. Asliye Ceza Mahkemesi 2023/18 Sayılı Dosya TCK 235 Yargılaması Ekrem İmamoğlu’nun 2019 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmesiyle birlikte, 2014-2019 yıllarında Beylikdüzü Belediye Başkanlığı dönemindeki bütün iş ve işlemler, o yıla ait Sayıştay incelemesi yapılmasına rağmen, bu kez de İçişleri Bakanlığı tarafından inceleme başlatıldı. 2015 yılında yapılmış bir ihaleyle alakalı 2020 yılında inceleme başlatılmış, 2022 yılında adli soruşturmaya dönüşmüş, 2023 yılında dava açılmıştır. Günümüzde bu dava halen devam etmektedir. 
<img src="https://kn7jcp9sqehu7j25.public.blob.vercel-storage.com/prod/page/diger-yargi-tacizleri/ekrem%20imamog%CC%86lu-uJZbFuc53aPHhd4ZlfwI2ciWcEwozU.jpg" /> 2020 yılında, 250.000 TL kamu zararına uğratıldığı iddiasıyla başlayan incelemede 5 yıla yakın soruşturma ve davanın geldiği aşamada kamu zararı olmadığı, aksine kamu yararı sağlandığı ortaya çıkmıştır. İçişleri Bakanlığının İddiası: İçişleri Bakanlığının 27.01.2020 tarihli ve 2020/25 sayılı soruşturma izni kararında, Sn. Ekrem İmamoğlu hakkında, “Açık ihale usulüyle yapılan 2015/166031 ihale kayıt numaralı Kültür Merkezlerinde Personel Çalıştırılması ve Kültür Sanat Organizasyonları Hizmet Alım İşi İhalesi” konulu işlem ile alakalı, üst yönetici olarak gözetim ve denetim görevini gereği gibi yerine getirmeyerek söz konusu ihaledeki usulsüzlüğün tespitini sağlamamak, usulsüzlük konusunda görevlerini ihmal edenler hakkında işlem yapmamaktan soruşturma izni vermiştir. Danıştay’ın İncelemesi: Soruşturma izni kararına yapılan itiraz üzerine Danıştay 1. Dairesi, Ekrem İmamoğlu’nun ihale yetkilisi olmadığı, ihaleye bir katkısı olmadığı ve talimat vermediğini, ihale mevzuatı çerçevesinde bir sorumluluğu da olmadığını tespit etmiştir. Ancak İçişleri Bakanlığının ihaleye fesat karıştırmak şeklindeki iddiasını araştırmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi kararını vermiştir. <img src="https://kn7jcp9sqehu7j25.public.blob.vercel-storage.com/prod/page/diger-yargi-tacizleri/dan%C4%B1s%CC%A7tay-dY6jyuPJ1tprtTLXMU28GEjAOVk5iV.webp" /> Danıştay her ne kadar ihaleye fesat eylemiyle alakalı Cumhuriyet Başsavcılığının inceleme yapmasına karar vermişse de Sn. Ekrem İmamoğlu’nun sorumluluğunun olmadığına dair şu tespitlere yer vermiştir: <ul> <li>“5018 sayılı kanuna göre Belediye Başkanının ön inceleme konusu ihalelerin hiç birisinde harcama yetkilisi olmadığı, söz konusu ihalelere ait belgelerde imzası olmayan, bu belgelerin düzenlenmesine katkısı tespit edilmeyen, söz konusu ihalelerle ilgili süreçte talimat verdiğine ya da dolaylı da olsa yönlendirmede bulunduğuna dair delil olmayan Belediye Başkanına cezai sorumluluk yüklenemeyeceği”</li> <li>“Belediye Başkanı için soruşturma izni verilmesine dayanak alınan 5393 sayılı kanunun 38. Maddesindeki düzenlemelerin ise Belediye Başkanının hukuki sorumluluğuna işaret eden düzenlemeler olduğu, bu düzenlemelerin ceza hukuku açısından sorumluluk doğuracak nitelikte genişletilerek ve yorumlanarak uygulanmasının mümkün olmadığı” </li> </ul> Savcılık Aşaması: Danıştay’ın bu kararının üzerine Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığınca 2022/85317 Esas ile soruşturma başlatılmıştır. Savcılık tarafından dosya, yeterliliği olmayan, Sayıştay ve ihale mevzuatı çerçevesinde uzmanlığı bulunmayan, bilirkişi listesinde sadece “mali müşavir” olarak kayıtlı olan Satılmış isimli bir bilirkişinin raporuna istinaden (Rapor, İçişleri Bakanlığının iddiasının kopyasıdır.) iddianame düzenlemiştir. İddianamede yer alan hususlar şu şekildedir: <ul> <li>Ekrem İmamoğlu’nun ihalenin yapıldığı tarihte ve devamında ihale alıcısı firma ile yapılan ek sözleşmenin akdedildiği 26.02.2019 tarihinde Beylikdüzü Belediye Başkanı olarak görevde bulunduğu,</li> <li>Görevde bulunduğu süre zarfında 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5018 Sayılı Bütçe ve Mali Kontrol Kanunu uyarınca kendisine yüklenen sorumlulukları yerine getirmesinin gerektiği, </li> <li>Her ne kadar kendisinin soruşturma konusu yapılan ihalede harcama yetkilisi ve/veya ihale yetkilisi olmadığı, bu nedenle ceza hukuku açısından sorumluluğunun bulunmadığı yönünde savunmada bulunulmuş ise de ilgili kanunların emredici hükümleri uyarınca kamu kurumunun üst yöneticisi olduğu ve üst yönetici olarak yönetim ve denetim görevini yerine getirmesi gerektiği, </li> <li>Görevlerini başkan yardımcıları ile müdürlere devretmiş olsa dahi sorumluluğunun devam edeceği, güvenin denetime engel olmadığı, kaldı ki kamu kurumunda iç denetçinin görevlerinin 5018 sayılı Bütçe ve Mali Kontrol Kanunun 64. maddesinde açıkça belirlendiği ve yine açıkça iç denetçinin raporlarını doğrudan sadece üst yöneticiye sunacağının emredildiği,</li> <li>Soruşturmaya konu ve suç teşkil eden eylemler olduğu tespit edilen ihale ile ilgili iç denetçi tarafından hazırlanan raporun üst yönetici olan şüpheli Ekrem İmamoğlu'na sunulmasına rağmen ihalenin iptali-ilgililer hakkında suç duyurusu vs. herhangi bir işlem yapmadığı iddialarına yer verilmiştir. (Not: Daha sonra böyle bir iç denetim raporunun olmadığı, o tarihte Beylikdüzü Belediyesinde iç denetçi dahi olmadığı hususları tespit edilmiştir. Bilirkişinin, adli makamları yanıltmak amacıyla böyle bir beyanda bulunduğu açıktır.) </li> </ul> Yukarıda yer verilen iddialar ile Ekrem İmamoğlu’nun belediye çalışanı olan diğer şüphelilerle fikir ve eylem birliği içerisinde hareket ettiği ve ihale alıcısı şirket lehine olacak şekilde, ihaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olmayan kişilerin ihaleye katılmasını sağlamak ve Belediyeyi 250.086,50-TL zarara uğratmak suretiyle ihaleye fesat karıştırma suçunu işlediğini iddia ederek dava açmıştır. Yargılama Aşaması: Dava, Büyükçekmece 10. Asliye Ceza Mahkemesinde görülmektedir. <img src="https://kn7jcp9sqehu7j25.public.blob.vercel-storage.com/prod/page/diger-yargi-tacizleri/Bu%CC%88yu%CC%88kc%CC%A7ekmece-Adliyesi1-Yj08SaKkiPNFU8Z7tVDmnsLrFGaPJg.jpg" /> Yapılan ilk duruşmada, dosya Mahkeme tarafından Sayıştay Denetçilerinden oluşan uzman bir bilirkişi heyetine tevdi edilerek, kamu zararı olup olmadığı, ihale mevzuatına aykırı bir hususun olup olmadığı, Ekrem İmamoğlu’nun sorumluluğunun olup olmadığı hususlarında bir rapor hazırlanması talep edilmiştir. Sayıştay Denetçilerinden oluşan uzman Bilirkişi Heyeti, Sn. Ekrem İmamoğlu’nun ihale ile ilgili hiçbir işlemde bulunmadığını, ihale yetkilisi olmadığı, ihaleyle ilgili bir talimat vermediğini, ihale sürecinde ve daha sonraki safhalarında yönlendirmede bulunmadığı, dahası Belediye Başkanı olarak kanundan doğan sorumluluğunun cezai değil; mali olduğunu, her halükarda burada mali olarak da bir kamu zararı olmadığından Sayın Ekrem İmamoğlu’nun bir sorumluluğunun bulunmadığını tespit etmişlerdir. Bunun yanı sıra, ihale işlemleri ayrıca incelenerek diğer belediye görevlilerinin de bir sorumluluğu olmadığını, ihale mevzuatına uygun davrandıkları, kamu zararına sebebiyet vermedikleri, aksine ihale alıcısı şirkete 355.753,19-TL daha düşük ödeme yapılmasını sağladıkları için belediye lehine kamu yararı sağladıkları tespit edilmiştir. Sayıştay Denetçilerinin hazırladığı bu uzman bilirkişi raporuna karşı duruşma savcısı tarafından itiraz edilmesi nedeniyle, dosya bu kez yine Sayıştay Denetçilerinden oluşan yeni bir bilirkişi heyetine tevdii edilmiştir. Sayıştay Denetçilerinden oluşan yeni bilirkişi heyetinin hazırladığı 26.07.2024 tarihli rapora göre, Sn. Ekrem İmamoğlu’nun ihale ile ilgili hiçbir işlemde bulunmadığını, ihale yetkilisi olmadığı, ihaleyle ilgili bir talimat vermediğini, ihale sürecinde ve daha sonraki safhalarında yönlendirmede bulunmadığı, dahası Belediye Başkanı olarak kanundan doğan sorumluluğunun cezai değil; mali olduğunu, her halükarda burada mali olarak da bir kamu zararı olmadığından Sayın Ekrem İmamoğlu’nun ve diğer belediye çalışanlarının bir sorumluluğunun bulunmadığını tespit etmişlerdir. Yine bilirkişi heyeti tarafından, diğer belediye görevlilerinin de bir sorumluluğu olmadığını, ihale mevzuatına uygun davrandıkları, kamu zararına sebebiyet vermedikleri, aksine ihale alıcısı şirkete daha düşük ödeme yapılmasını sağladıkları için belediye lehine kamu yararı sağladıkları tespit edilmiştir. Yargılama aşamasında alınan ve değerlendirilen iki ayrı uzman bilirkişi heyeti tarafından: <ul> <li>Sn. Başkan’ın ihale ile ilgili hiçbir işlemde bulunmadığını, ihale yetkilisi olmadığı, ihaleyle ilgili bir talimat vermediğini, ihale sürecinde ve daha sonraki safhalarında yönlendirmede bulunmadığı, cezai bir sorumluluğunun olmadığını,</li> <li>Ayrıca diğer belediye görevlilerince yürütülen ihale işlemlerinde de mevzuata aykırı bir durum olmadığı, kamu zararı olmadığı, aksine şirkete daha düşük ödeme yapılarak belediye lehine kamu yararı sağladıkları tespit edilmiştir. </li></ul> <img src="https://kn7jcp9sqehu7j25.public.blob.vercel-storage.com/prod/page/diger-yargi-tacizleri/shutterstock_2422313691-h3QaU3wdQ9CQFN3FWNQ1FluYKJ7Jir.jpg" /> Bilirkişi raporlarının lehe gelmesinden sonra Mahkeme dosyasına Murat Can Aktaş isimli şahıs tarafından uydurma bir rüşvet belgesi sunulmuştur. Ancak Mahkeme 02.10.2024 tarihli duruşmada belgede imza olmaması, ilk bakışta dahi çelişkiler barındırması sebebiyle Mahkeme tarafından belgenin aynen iadesine karar vermiştir. 02.10.2024 tarihli 6. Celsede, Savcılık kamu zararı olmadığı tespitine katılmıştır. Ancak her ne kadar bu tespitte bulunmuşsa da sanıkların kamu zararı olmaksızın ihaleye fesat suçu kapsamında savunmalarının alınmasını talep etmiştir. Bunun üzerine yapılan savunmalarla, dava 20.11.2024 tarihine mütalaa açıklanmak üzere ertelenmiştir. Hukuki Bilgilendirme: İşbu hukuki değerlendirme şu sebeple yapılmaktadır: Savcılık, aleni bir şekilde atılı suçlamaların şartlarını karşılamasa da herhangi bir delil de göstermeden dava açmıştır. Daha en başta düşme kararı verilmesi gerekir iken; Sn. İmamoğlu hakkında dava açılması hatalıdır. İçişleri Bakanlığınca Sn. Ekrem İmamoğlu’na isnat edilen suç, üst yönetici olarak denetim ve gözetim görevini yerine getirmeyerek ihalelerde usulsüzlüğün tespitini sağlamamak ve görevliler hakkında işlem yapmamak gibi Ceza Kanununun 257. maddesinde düzenlenen görevi kötüye kullanma suçudur. <img src="https://kn7jcp9sqehu7j25.public.blob.vercel-storage.com/prod/page/diger-yargi-tacizleri/icisleri-FDxP_cover.jpg-5Ai0GuCQSGy82o1wURDwaIYunLl5Nj.webp" /> İsnattan öteye geçmeyen bu suçlamanın, ihaleye fesat karıştırma suçuyla bir ilişkisi olmadığı gibi aynı Kanunun 37 ila 41 inci maddelerinde düzenlenen suça iştirak durumlarıyla da bir alakası bulunmamaktadır. İçişleri Bakanlığınca Başkana isnat edilen görevi kötüye kullanma suçu, yine ön inceleme raporuna göre isnat edilen ihaleye fesat karıştırma suçundan zaman olarak daha sonra ve bağlantısız olarak işlenmesi ve bağımsız olarak soruşturulmasının mümkün mümkün olan bir suçtur. İçişleri Bakanlığının soruşturma izni kararına itiraz edilmesi üzerine Danıştay Birinci Daire tarafından yapılan incelemede bu izin 20.10.2020 tarih ve E:2020/1075, K:2020/1346 sayılı karar ile kaldırılmış olup 4483 sayılı Kanunun 9 uncu maddesine göre verilen bu karar kesindir. Görev sebebiyle işlenen ve 4483 sayılı Kanun kapsamında olan suçlara ilişkin olarak yetkili mercilerce verilen soruşturma izinlerinin Danıştay tarafından kaldırılması sonrasında, bu suçlar için ceza soruşturması yapılamaz ve Cumhuriyet Savcılarınca tesis edilecek bir işlem de bulunamaz. Bu nedenle Danıştay Birinci dairesinin 20.10.2020 tarih ve E:2020/1075, K:2020/1346 sayılı kararıyla soruşturma izni kaldırılan kesin bir kararın bu defa hiçbir gerekçe gösterilmeden ihaleye fesat suçundan gereği için Cumhuriyet Savcılığına gönderilmesi 4483 sayılı Kanuna uygun değildir. Bu gerekçeler ile Cumhuriyet Savcısının dosyayı işlemden kaldırması gerekirken iddianame ile dava açması açık bir hukuk ihlalidir. Öte yandan Savcılığın yukarıda yer verilen alınan değerlendirmesi dahi “İHALEYE FESAT SUÇU” değil, yine sadece isnat aşamasında kalabilecek görevi ihmal suçunu oluşturur. Kaldı ki, bu denetim ve gözetim görevinin ihmali ile ilgili olarak Danıştay 1. Dairesi soruşturma izni vermemiştir. Savcılık iddianamesinde Sn. Başkan’ın hangi eylemleri ile ihaleye fesat karıştırmış olacağını izah edememiş, söz konusu ihale işlemlerine ait belgelerde imzasının bulunduğuna, bu belgelerin düzenlenmesine katkısının olduğuna, bu ihalelerle ilgili süreçte talimat verdiğine ya da dolaylı da olsa yönlendirmede bulunduğuna dair bir iddiada bulunmamış, hiçbir delil ibraz edememiştir. Danıştay’ın emsal içtihadı uyarınca, 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5018 sayılı Kanundan sonra mali konularda belediye başkanlarının harcama ve ihale yetkilisi olmadıkları, dolayısıyla ihale iş ve işlemlerinde bir sorumluluklarının bulunmadığı, ayrıca belediye Kanunun 38 inci maddesindeki düzenlemenin ceza hukuku açısından sorumluluk doğuracak nitelikte genişletilerek ve yorumlanarak uygulanmasının mümkün olmadığı belirtilerek belediye başkanları haklarında verilen soruşturma izinlerini kaldırdığı görülmektedir. Savcılık, İçişleri Bakanlığının Ön İnceleme Raporuna dayanarak, belediye başkanının ihale işlemlerini ilgilendiren onayları imzalama yetkisini ilgili yöneticilere devretmiş olsa bile yetkisini devreden amirin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı, dolayısıyla Üst yönetici olarak gözetim ve denetim görevlerini gereği gibi yerine getirmeyerek söz konusu harcamaların usulsüz olduğunun tespitini sağlamamak, bu usulsüz uygulama konusunda görevlerini ihmal edenler hakkında işlem yapmamak veya yaptırmamaktan sorumlu gösterilmiştir. Oysa ihale ve harcama yetkisi bulunmayan bir kimsenin, olmayan yetkisini neye göre devrettiğinin açıklanması gerektiği halde böyle bir açıklamaya yer verilmemiştir. Zira Belediye Başkanı Kanunen ihale ve harcama yetkilisi olmadığı için bu konuda yetki devrinde bulunamaz. Diğer bir konu Sn. Savcının bilirkişi raporunda bahsedilen; soruşturmaya konu ve suç teşkil eden eylemler olduğu tespit edilen ihale ile ilgili iç denetçi tarafından hazırlanan raporun üst yönetici olan kendisine sunulmasına rağmen ihalenin iptali ve ilgililer hakkında suç duyurusu vs. herhangi bir işlem yapmadığı şeklindeki iddiasıdır. Bu iddiası da doğru değildir. İhale tarihinde Beylikdüzü Belediyesinde görevli iç denetçi bulunmamaktadır. Gerek Ön İnceleme Raporunda gerekse soruşturma izni kararında, Belediyede 3 adet iç denetçi kadrosunun boş olduğu belirtilerek atama yapılmadığı için tenkit edilmiştir. Bu nedenle İç Denetçinin Belediye Başkanına söz konusu ihalelerde suç teşkil eden eylemler bulunduğuna dair bir rapor sunulmuş olduğu iddiası gerçekle bağdaşmamaktadır. Ayrıca böyle bir rapor sunulmuş olsa ve Belediye Başkanı da bunu işleme almasa eylem, ihaleye fesat değil, görevin ihmali suçunu oluşturur. Öte yandan iddianamede Sn. Başkan hiçbir gerekçeye dayandırılmadan ihaleye fesat karıştırma suçunu işlemekle suçlanmakta ise de, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 17 inci ve 60 ıncı maddeleri hükümlerine göre; bir kamu görevlisinin ihaleye fesat karıştırma suçunu işleyebilmesi için o ihalede ihale yetkilisi, ihale komisyonlarının başkan ve üyeleri ve ihale işlemlerinden sözleşme yapılmasına kadar ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerden biri olması ve hileli davranışlar olarak tanımlanan eylemleri gerçekleştirmesi gerekmektedir. Savcılık, Sn. İmamoğlu’nun hileli davranışlardan hangisini işlediğini hukuken geçerli açık ve her türlü şüpheden uzak delillerle ortaya koyması gerekmekteyse de koyamamıştır. Savcının böyle bir delil sunması hem hukuken hem de fiilen mümkün değildir. Zira söz konusu ihalelerin süreçlerinde hiçbir görev almamış olan Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun ihaleye fesat karıştırma suçunu işlemesi yasal yönden mümkün değildir.

Diğer Yargı Tacizleri